CO WARTO WIEDZIEĆ PRZED PRZYJAZDEM DO BUSKA-ZDROJU?

W Polsce jest 45 uzdrowisk, jednym z najstarszych jest Busko-Zdrój w województwie świętokrzyskim. W 2019 roku zostało wyróżnione w Konkursie EDEN na Najlepszą Destynację Turystyczną w kategorii Zdrowie i Wellness. Co ciekawe, już pod koniec XIX wieku Busko-Zdrójj było uznawane za jedno z najbardziej wartościowych i najliczniej odwiedzanych uzdrowisk… w Europie!

Opowiemy Wam, co warto wiedzieć przed przyjazdem do Buska-Zdroju i jakich miejsc nie można ominąć oraz zdradzimy dlaczego chcielibyśmy przyjechać tu ponownie na wiosnę 2021 roku! (Jesteśmy bardzo ciekawi!!!)

Busko-Zdrój to niewielkie miasto położone w południowej części województwa świętokrzyskiego. Leży w malowniczym rejonie zwanym Ponidziem, czyli terenem przez który przepływa rzeka Nida. To właśnie woda, zarówno ta w rzece, jak i ta wydobywana z ziemi stanowi największą atrakcję tego miasta.

Miasto dzieli się na dwie części. Część miejską położoną w pobliżu Kościoła św. Leonarda i Klasztoru Sióstr Norbertanek i część uzdrowiskową z okazałymi willami w stylu uzdrowiskowym. Początkowo obie części miasta połączone było aleją kasztanową, wokół której rosły sady jabłoniowe i rozpościerały się pola uprawne. W drugiej połowie XX wieku tkanka miejska uległa zmianie, obie części „połączyły” się. Sady wycięto, a na ich miejscu powstały socjalistyczne bloki.

Z CZEGO SŁYNIE BUSKO-ZDRÓJ?

Pierwsze informacje o leczniczych solankach w Busku pochodzą już z 1252 roku. Jak donoszą źródła historyczne, pierwszą kuracjuszką była sama Królowa Jadwiga! Jednak na badania nad ich wykorzystaniem trzeba było poczekać do XIX wieku.

Wybudowano pierwszy obiekt sanatoryjny w mieście – Sanatorium Uzdrowiskowe „Marconi”, zwane także „Łazienkami”, a pierwsi kuracjusze nazywani byli „gośćmi kąpielowymi”. Oficjalnie Busko stało się uzdrowiskiem w 1828 roku przyjmując nazwę Busko-Zdrój.

W okolicy Buska-Zdroju są bogate złoża wód siarczkowych (1,4% zawartości to składniki mineralne) z dużą zawartością jodu, bromu, fluoru, boru i wielu innych mikroelementów. Ma właściwości przeciwzapalne, przeciwreumatyczne i odtruwające. Busko-Zdrój bywa nawet nazywane Światowym Centrum Kąpieli Siarczkowych! Szacuje się, że do miasta, w którym mieszka 18 tys. mieszkańców, co roku przyjeżdża nawet 50 tys. kuracjuszy!

W mieści funkcjonuje aż 14 obiektów sanatoryjnych, prócz sanatoriów i wspominanego Marconiego, są także liczne hotele i pensjonaty oferujące usługi SPA i wellness. W obiektach leczone są choroby reumatyczne, neurologiczne, układu krążenia, pourazowe oraz… cywilizacyjne. Do najpopularniejszych i najbardziej charakterystycznych dla Buska Zdroju zabiegów jest kąpiel siarczkowa uzupełniana zawijaniem borowinowym. W sanatoriach można korzystać nie tylko z usług w ramach turnusach rehabilitacyjnych, ale też pełnopłatnych.

CZY MOŻNA PIĆ WODĘ SIARCZKOWĄ W BUSKU-ZDROJU I CO TO JEST BUSKOWIANKA?

Tak, woda ze złóż siarczkowych jest dostępna dla turystów i kuracjuszy. Pijalnia Wody znajduje się w Budynku „Marconi”. Znajdują się trzy kraniki, z wodą siarczkową, wodą jodkowo-bromową i czystą wodą. Można spróbować każdej ;)

W Busku można kupić naturalną wodę mineralną „Buskowianka”, która uzupełnia minerały w organizmie, wzmacnia układ odpornościowy, przeciwdziała zmęczeniu i gasi pragnienie. W przeciwieństwie do wody dostępnej w pijalni smakuje dobrze, bowiem ma niewiele z nią wspólnego. Wodę w pijalni należy pić z umiarem, a nawet pod kontrolą lekarza. Buskowianka nie ma takich ograniczeń..

DLACZEGO W HERBIE BUSKA-ZDRÓJ* JEST SŁOŃCE?

W Busku-Zdroju ponoć zawsze świeci słońce. Miasto ma bardzo dużą liczbę dni słonecznych w roku. Trudno nam to zweryfikować, przez trzy grudniowe dni, które spędziliśmy w Busku, połowę czasu akurat padało.

Dla osób, które przyjeżdżają tu na kurację ważny jest także niezwykle łagodny klimat, który oszczędza organizm nie wystawiając go na nadmierne bodźce atmosferyczne. Dodatkowo, w obrębie 50 km od miasta nie ma tu żadnego zakładu przemysłowego, co przekłada się pozytywnie na jakość powietrza.

*inna wersja jest taka, że w herbie miasta nie widać słońca, ale monstrancję, na pamiątkę działającego w Busku Zakonu Norbertanek

CO SŁYCHAĆ W BUSKU-ZDROJU?

Busko-Zdrój słynie z licznych wydarzeń muzycznych m.in. Ogólnopolski Festiwal im. Wojtka Belona „Niechaj Zabrzmi Bukowina”. Wybranie Buska-Zdroju na siedzibę tego festiwalu nie jest przypadkowe. To właśnie w Busku polski pieśniarz, poeta i kompozytor, a także założyciel „Wolnej Grupy Bukowina” ukończył szkołę podstawową i średnią. Jego piosenki i twórczość są z pewnością znane wszystkim tym, którzy mają na swoim koncie wieczorne przesiadywanie z gitarą przy ognisku <3

W Busku-Zdrój jest także rzeźba – Ławeczka Wojtka Belona, znajduje się przy Buskim Samorządowym Centrum Kultury im. Wojciecha Belona. Autorem rzeźby jest tarnowski artysta Jacek Kucaba. Wojciech Belon został tu także pochowany, zmarł w 1985 roku.

Jednak artystyczne Busko-Zdrój to nie tylko poezja śpiewana, to także muzyka poważna. Na przełomie czerwca i lipca organizowany jest tu Międzynarodowy Festiwalu Muzycznego im. Krystyny Jamróz. Przybywają na niego artyści z całego świata.

Podobnie jak w przypadku Wojtka Belona, Krystyna Jamróz była mieszkanką Buska-Zdroju, tutaj się urodziła, wykształciła, później wyjechała do Wrocławia uczyć się śpiewu i studiować. Więcej na temat wydarzeń muzycznych w mieście można przeczytać na stronie organizatora, Buskiego Samorządowego Centrum Kultury.

BUSKO-ZDRÓJ ATRAKCJE, CO ZOBACZYĆ W BUSKU-ZDROJU?

1. Sanatorium Marconi wraz z Pijalnią wody

Budynek Sanatorium „Marconi”, czyli tzw. łazienki buskie był wzorowany na starorzymskich łaźniach. Żeby wejść do środka musimy minąć wysokie kolumny korynckie, w holu przy fontannie znajdują się posągi Orfeusza i Eurydyki, które prowadzą wprost do Sali koncertowej, w której odbywają się m.in. koncerty podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego im. Krystyny Jamróz. W architekturze budynku widać wiele odwołań do antyku, popiersia bogów, lekarzy, czy filozofów greckich.

 

Kraniki z wodami leczniczymi znajdują się po lewej stronie od fontanny (jest jeszcze jedno miejsce z kranami, ale tu ponoć jest lepsze ciśnienie wody). Warto wiedzieć, że w weekendy są one nieczynne. Woda siarkowa jak to woda siarkowa… nie smakuje :D :D :D Wierzymy, że jest zdrowa, ale pozostaniemy przy kąpielach :P.

Przed wejściem do budynku spotkaliśmy…. Koziołka Matołka. I choć Sara utrzymuje, że był z patyków, ja wierzę, że raczej z wikliny. Tego prawdziwego spotkaliśmy natomiast w położonym pół godziny drogi stąd Pacanowie (przejdź do informacji o tym miejscu).

2. Park Zdrojowy w Busko-Zdroju

Park został założony w XIX wieku. Jego zabytkowa część zajmuje obszar 16 hektarów i ma ponad 4,5 tysiąca drzew. Obecnie park przechodzi modernizację, więc jego znaczna część, m.in. zabytkowa brama jest zamknięta. Prócz nowych alejek, wymiany oświetlenia na energooszczędne, poprawy stanu drzewostanu i roślinności, planowana jest nowa infrastruktura uzdrowiskowa.

W Busku-Zdroju powstaje bowiem tężnia solankowa, która według doniesień medialnych będzie w pierwszej piątce pod względem wielkości takich obiektów w Polsce. Prócz tego, w nowej części parku powstaje pijalnia wód, oranżeria, Dom Zdrojowy oraz nowe fontanny. Powstanie nowych obiektów planowane jest na koniec 2020 / początek 2021 roku.

Aktualnie można spacerować obok Sanatorium „Marconi” po części, którą można określić ogrodem w stylu francuskim, w przeciwieństwie do innych części parku, które zaprojektowane były z większą swobodą. Tu w centralnym punkcie znajduje się fontanna i muszla koncertowa. Tuz obok jest także „Promenada Gwiazd”, na której można znaleźć słoneczka osób związanych z odbywającym się w Busku Międzynarodowym Festiwalem Muzycznym im. Krystyny Jamróz i muzyką poważna: Krystyny Jamróz, Krzysztofa Pendereckiego, Wiesława Ochmana, czy Bogusława Kaczyńskiego. Można także pójść promenadą w stronę centrum miasta w towarzystwie wiewiórek. Niestety, przejście przez zabytkową bramę do parku będzie teraz niemożliwe.

3. Promenada

Jest jedną z części Parku Zdrojowego, ale warto ją wyszczególnić. Szeroka aleja kasztanowa, przepięknie musi wyglądać podczas kwitnienia klombów, ale przede wszystkim kasztanów. Promenada łączy część uzdrowiskową miasta, z centrum. Droga z uzdrowiska wiedzie pod górę, bowiem Busko-Zdrój leży na Garbie Pińczowskim.

Przy wyjściu z Parku Zdrojowego i przejściu przez ulicę 1-Maja warto, obejrzeć Hotel Bristol i jego bezpośrednie otoczenie.

4. Hotel Bristol Busko Art&Medical SPA

Czterogwiazdkowy obiekt tuż przy Promenadzie i wejściu do Parku Zdrojowego powstał w 2014 roku. To miejsce gdzie sztuka łączy się z terapią, a terapia jest sztuką. Takie podejście do hotelarstwa wynika z zainteresowań i zamiłowania do kolekcjonowania sztuki właścicieli hotelu.

W hotelu odbywają się koncerty, pokazy rzeźb, wystawy obrazów, wieczory tematyczne oraz aukcje dzieł sztuki. Hotel to odrestaurowany XIX wieczny budynek Willi Bristol z wkomponowaną nową częścią uzdrowiskową i SPA. Warto zobaczyć budynek choćby z zewnątrz oraz obejrzeć rzeźby i instalacje, które znajdują się tuż obok. Na nas zrobiły duże wrażenie.

Willa Bristol to jedna z kilku willi, które warto zobaczyć w Busku-Zdrój. Fani architektury z pewnością ucieszą się na widok Willi Polonia zbudowanej w szwajcarskim stylu, czy Willi Dersław, która swoim kształtem przypomina zameczek otoczony suchą fosą, albo Willi Zielonej. Jeden z budynków – Willa Krystyna – został tak nazwany przez dziadka na cześć wnuczki – Krystyny Jamróz. Dziś na bazie willi powstał Szpital Uzdrowiskowy Krystyna.

5. Ławeczka Belona

Po drugiej stronie od hotelu Bristol znajduje się Buskie Samorządowe Centrum Kultury oraz Informacja Turystyczna, która udzieli informacji i porad na temat miasta i okolic.

My polecamy Wam by przystanąć przy ławeczce, na której zasiadł Wojtek Belon – twórca, kompozytor i piewca urody Ponidzia.

6. Kościółek św. Leonarda 

Jeśli będziecie w Busku-Zdrój, to warto zobaczyć mały, uroczy, drewniany kościółek pochodzący z 1699 roku. Mimo trudnej historii ostatnich 300 lat, stoi on wciąż nienaruszony.

Wokół kościoła znajduje się stary cmentarz. Wnętrze kościółka otwierane jest w określonych godzinach, a aktualne pory najlepiej sprawdzić w busko.travel.

Warto także podejść do murów i zobaczyć panoramę na miasto i okolice.

CO ROBIĆ W OKOLICY BUSKA-ZDROJU? CO ZOBACZYĆ Z DZIECKIEM?

Będąc w Busku-Zdroju można wybrać się na krótką wycieczkę po okolicy. Można pojechać własnym samochodem, skorzystać z tras rowerowych, albo z zorganizowanych wycieczek pojazdami elektrycznymi.

My zdecydowaliśmy się na własny środek transportu, dzięki czemu własnym tempem, ze śpiącymi dziećmi, bo był akurat czas drzemki, zrobiliśmy taką trasę kończąc na atrakcji typowo dla dzieci, czyli docierając do świata Koziołka Matołka:

Chociaż następnym razem chętnie skorzystamy z przejażdżki z przewodnikiem. Spotkaliśmy wycieczkę przy jednej z atrakcji, przewodnik był prawdziwą skarbnicą wiedzy i ciekawostek.

Co zatem polecamy odwiedzić w okolicy Buska-Zdroju, a na co naszym zdaniem szkoda czasu i zachodu:

1. Olejarnia Zagłoby

Ciekawe miejsce, w którym można zobaczyć jak powstaje olej, a także dowiedzieć się więcej na temat samego regionu. W Miejscowości Mikułowice Pan Mariusz Roszkowski założył olejarnię. Wytwarza dobroczynne oleje z rzepaku, lnu, maku, słonecznika, gorczycy, czarnuszki, konopi itp.

Na własne oczy można zobaczyć i pokazać dzieciakom zabytkową prasę włóczącą, a co także ciekawe, pokazać jak wyglądają poszczególne nasiona, z których można wytworzyć olej.

Polecamy odwiedzić to miejsce w sezonie, a przed przyjazdem najlepiej dzwonić, by umówić się na pokaz.

2. Galeria Imosowa Pecyna

Galeria sztuki niebanalnej i miejsce, w którym można dowiedzieć się więcej na temat historii regoonu, a także siedziba organizacji „Nieformalny Związek Polskich Obraźników Chomątystów i Portkistów”, bowiem portrety jakie są wystawione w tym miejscu oprawione są w końskie chomąta i namalowane są na starych portkach

Niestety, nie umówiliśmy się wcześniej, a po przyjechaniu na miejsce numer z plakatu nie odpowiadał więc trudno ocenić nam czy warto było tam przyjeżdżać :) Podpowiedź: dzwońcie na numer stacjonarny.

3. Sosna na szudłach w Wełczu

Pierwszy raz usłyszeliśmy o niej na blogu 101countriesfefore50 podczas Turystycznych Mistrzostwa Blogerów. Podczas gdy my pokazywaliśmy sosnę ośmiornicę i sosny tańczące w lubuskim, oni pokazali sosnę na szczudłach.

Faktycznie! Ponad 100 letnia sosna ma odsłonięte na 3 metry korzenie, a jej pień właściwy wyrasta wysoko ponad naszymi głowami. Stało się tak dlatego, że rośnie na terenie piaskowym i na skutek działania człowieka, wiatru i wody, piasek był stopniowo wybierany spod sosny odsłaniając jej korzenie. Sprytna natura poradziła sobie z problemem, wygląda to mega bajecznie!

4. Geologiczny pomnik przyrody „Karabosy”, z którym wiąże się dość ciekawa historia.

Według legendy pod ciężarem win i grzechów zapadł się w tym miejscu pod ziemię pewien człowiek. Dopadła go „kara Boska”, stąd nazwa miejsca „Karabosy”. Ponoć znikały tu też pasące się krowy, wszystko przez budowę geologiczną tego terenu. Nie zadziałały tu żadne moce nadprzyrodzone, a jedynie erozyjne. Na skutek odsłonięć, wyrw i zapadlisk, płytko usytuowane jaskinie podziemne otwierały się.

Ponoć znajdują się tu odsłonięte kryształy gipsu oraz częściowo podziemne jezioro. W rzeczywistości miejsce jest fatalnie oznaczone, nie ma gdzie stanąć. Nie ma żadnej tablicy informacyjnej. Szkoda, bo sama historia wydaje się być ciekawa i można to fajnie pokazać. Trochę czasu zajęło nam szukanie tego miejsca, ale w końcu dotarliśmy i znaleźliśmy nawet kryształy gipsu.

5. Drewniany kościółek pw. Św. Stanisława Biskupa położony na wzgórzu w miejscowości Chotelek Zielony

Kościółek jest niezwykle malowniczy i nawet osobom, które na co dzień nie interesują się zabytkami sakralnymi bardzo się podobał.

6. Rezerwat Owczary

W centralnym punkcie rezerwatu jest źródło siarczano-słone, wokół którego spotkać można rośliny słonolubne.

Miejsce, do którego bardzo trudno jest trafić. W rzeczywistości ogrodzona łąka z bardzo enigmatyczną informacją. Naszym zdaniem nie warto tam jechać, nawet jeśli bylibyśmy tu wiosną, czy latem. Szczególnie, że aby tam dotrzeć, trzeba przejść przez prywatną działkę, na której właśnie trwa budowa domu.

7. Rezerwat Zimne Wody

Zupełnie inne odczucia mamy o kolejnym rezerwacie i tu polecamy przyjść na spacer. Zimne Wody to pomnik przyrody nieożywionej, a dokładnie odsłonięcie geologiczne w sercu którego tryska źródło dając początek strumieniowi. Miejsce jest niezwykle malownicze, składa się ze wzgórz, wokół których wije się szutrowa droga.

Na poszczególne wzgórza prowadzą podejścia, a wejścia na te bardziej strome ułatwiają liny. Jest tu także infrastruktura turystyczna: szałasy, miejsca do wypoczynku i ambona widokowa. Z ambony, a także najwyższych wzgórz widać szerokie panoramy na okolicy, a w niektórych miejscach można dostrzec nawet pasma Gór Świętokrzyskich.

8. Centrum Bajki w Pacanowie

Ostatnia atrakcję odwiedziliśmy z myślą o naszych córkach, choć także dla nas była to miła powtórka z rozrywki. W położonym 30 km od Buska-Zdroju Pacanowie mieści się Centrum Bajki.

Centrum Bajki to nowoczesne muzeum bajek. Pacanów jednoznacznie kojarzy się z Kornelem Makuszyńskim i jego Koziołkiem Matołkiem, jednak Centrum Bajki, to coś znacznie więcej. Jak wskazuje sama nazwa, centrum skupia się na bajkach w ogóle. Podróżujemy śladami baśni z naszego dzieciństwa. Przed wizytą w Pacanowie, zalecamy przypomnieć je sobie, ta wiedza przyda się podczas zwiedzania:) Nie tylko dziewczynki miały radość ze zwiedzania.

Absolutnie polecamy zarówno spacer z przewodnikiem po krainie bajek, jak i późniejszy spektakl w teatrze. Sarze podobało się tak bardzo, że kolejnego dnia zapytała, czy możemy wrócić i obejrzeć też inne spektakle, o których opowiadała Pani z teatru.

BUSKO-ZDRÓJ – GDZIE NOCOWAĆ? UZDROWISKO, SPA, CZY HOTEL?

Busko-Zdrój ma bogatą ofertę miejsc noclegowych. Poza wspominanymi obiektami sanatoryjnymi są trzy hotele czterogwiazdkowe z basenami i strefą Spa&Wellnes. Z czego, restauracja w jednym z nich ma nawet czapkę Gault&Millau.

Gdzie zatem warto się zatrzymać w Busku-Zdroju jeśli nie jedziemy do sanatorium, ale chcielibyśmy w jednym miejscu skorzystać z zalet uzdrowiska:

Hotel Bristol Art&Spa – położony właściwie tuż przy wejściu do Parku Zdrojowego. Słynie z wyśmienitej kuchni oraz połączenia sztuki i hotelarstwa.

Słoneczny Zdrój Hotel Medical Spa&Wellnes – duży, designerski hotel z przestronnym basenem, saunami. Słynie z dużej przestrzeni. Ma piękny ogród i ciekawy taras widokowy. Na dzieci czeka kącik zabaw. Położony jest nieco na uboczu miasta (do Parku Zdrojowego trzeba dojechać samochodem). Hotelową Restaurację Ponidzie przewodnik Gault&MIllau wyróżnił złotą czapką.

Terma Słowacki Hotel Medical SPA – najnowszy i najbardziej nowoczesny z trzech wymienianych obiektów. Powstał w bliskim sąsiedztwie głównego budynku Uzdrowiska Marconi, a także Parku Zdrojowego. Jego największą atrakcją są baseny termalno-mineralne.

---

Busko-Zdrój zostało wyróżnione w Konkursie EDEN na Najlepszą Destynację Turystyczną w kategorii Zdrowie i Wellness. Innym wyróżnionym miejscem był hotel Dwór Kombornia w województwie podkarpackim, który odwiedziliśmy podczas tej samej wyprawy na wschód Polski.

---

Tekst powstał we współpracy z Polską Organizacją Turystyczną w ramach konkursu EDEN na Najlepszą Destynację Turystyczną w kategorii Turystyka Zdrowotna i Wellness.