NIECZYNNA KOPALNIA KWARCU STANISŁAW – IZERSKI SPACER Z WIDOKIEM NA KARKONOSZE

Dziś zabieramy Was na spacer w okolicę najwyżej położonej kopalni w Polsce. Co prawda, już niedziałającej, ale wpływ jaki człowiek miał na to miejsce jest widoczny gołym okiem po dziś dzień. Ogromny kamieniołom kontrastuje z panoramą Gór Izerskich i Karkonoszy oraz gęstym izerskim lasem. Pokazuje, w jaki sposób my –  ludzie – zmieniamy środowisko…

Okolicę nieczynnej Kopalni kwarcu Stanisław, położoną na wysokości ponad 1 tys. metrów n.p.m. na zboczu Izerskich Garbów w masywie Wysokiego Grzbietu Gór Izerskich, odwiedziliśmy podczas naszego pobytu w Górach Izerskich na początku maja.

RODZINNA WYPRAWA DO NIECZYNNEJ KOPALNI KWARCU

Zdecydowaliśmy się na najkrótszą z możliwych, w sumie 11 km trasę zielonym szlakiem z Rozdroża Izerskiego – niestety nie udało nam się zrobić pętli. Wróciliśmy tą samą drogą, czego zazwyczaj nie lubimy, ale tu trasa jest tak urozmaicona, że nie stanowiło to dla nas dużego problemu. Zrobienie pętli owszem byłoby możliwe, i początkowo taki mieliśmy plan, ale wiąże się to z 20 km wędrówką. Na to 4-letnie nóżki naszej małej turystyki nie są jeszcze gotowe.

Zobacz! Na dole wpisu znajdziesz propozycje różnych tras

Na całej czwórce okolice Kopalni Kwarcu Stanisław, jak i droga do niej, zrobiła ogromne wrażenie. Sara na własnych nogach pokonała 11 kilometrową trasę i dość strome podejścia przez las. Jesteśmy z niej mega dumni! Z Igi zresztą też, dzielnie siedziała w nosidle i wdychała izerskie powietrze, a kiedy można było, dreptała na swoich nóżkach

Co więcej, w pewnym momencie minął nas biegacz górski… Idze się tak spodobało, że głośno domagała się, żebyśmy wszyscy pokonali dalszą trasę biegiem. Tak więc… trening w górach mamy zaliczony!

KOPALNIA KWARCU STANISŁAW – CO TO ZA MIEJSCE?

Jeśli nigdy nie słyszeliście o tym miejscu, śpieszymy z wyjaśnieniem. Wiele osób zna je z nazwy, tak jak my wcześniej, bo kiedy wędruje się lub jeździ na nartach biegowych w okolicy Jakuszyc, to gdzieniegdzie można znaleźć drogowskaz na Kopalnię Kwarcu Stanisław.

Kopalnia Kwarcu Stanisław to najwyżej położona kopalnia odkrywkowa w środkowej Europie. Wydobywano w niej mleczne i różowe kryształy kwarcu. Znaleźć tu można także ametysty i górskie kryształy (Sarze się udało:)). Kopalnia położona jest na północno-wschodnim zboczu wzniesienia Izerskie Garby w Górach Izerskim.

Nie działa raptem od kilkunastu lat, ale długie lata górniczej eksploatacji tego terenu zmieniły go na zawsze. Historia odkrywek w tym miejscu zaczęła się jeszcze w XIII wieku, jednak jej lata „świetności” przypadają na czas kiedy do Szklarskiej Poręby dotarła kolej (czyli XX wiek). Łatwiejszy transport pozwolił na zwiększenie wydobycia. Kopalnie zamknięto na skutek niskiej opłacalności, zimy w Górach Izerskich są naprawdę srogie.

Zobacz! 10 rzeczy, które musisz wiedzieć o Górach Izerskich

MAMY OGROMNY WPŁYW… I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Takie miejsca jak te uzmysławiają mi jak wielki wpływ mamy na otaczającą nasz naturę. Przez nasze codzienne potrzeby (lub zachcianki) nieodwracalnie zmieniamy środowisko naturalne. Wyrobisko wcinające się w grzbiet Izerskich garbów, wielki hałdy kamienia i zniszczenie lasów – to efekt górniczej działalności w tym miejscu.

Od czasu do czasu prowadzone są rozmowy na temat wznowienia wydobycia. Wiązałoby się to jednak z pojawieniem się na szlakach i trasach rowerowych, czy narciarskich ciężkich aut… i dalszą dewastacją przyrody.

Patrząc na okolicę możemy domyślać się, że kiedyś rósł tu gesty izerski las. Dziś, pośrodku drzew, na wysokości tysiąca metrów n.p.m. znajduje się kamienna pustynia. Na skutek działalności człowiek zamiast wierzchołka góry, mamy olbrzymią dziurę… wielki kanion o zboczach mierzących nawet 60 metrów.

Zobacz inne wpisy pokazujące miejsca, w których to człowiek zmienił krajobraz!

Pustynia Kozłowska na Dolnym Śląsku

Zalane tereny kopalni odkrywkowych utworzyło Kolorowe Pojezierze na Łuku Mużakowa

Cztery kolorowe jeziorka na Dolnym Śląsku – Rudawy Janowickie

ROZDROŻE IZERSKIE – ROZDROŻE POD IZERSKIMI GARBAMI

Góry Izerskie są nie tylko idealne na wędrówki z dziećmi, ale także wycieczki w specyficznych czasach – czyli takich, podczas których każdy z nas szuka mniej znanych miejscówek na rodzinny spacer. To pasmo górskie jest wciąż rzadziej odwiedzane niż sąsiednie Karkonosze, choć z roku na rok zyskuje na popularności.

Trzeba jednak to zaznaczyć już na początku. Wycieczka do Kopalni Kwarcu Stanisław, to nie jest najłatwiejsza trasa. Trzeba liczyć się z minimum 11 kilometrową wędrówką i dość stromym podejściem. Na pewno nie wjedziecie tam wózkiem, chyba że macie naprawdę dużo siły i zdecydujecie się na dłuższą trasę rowerową (ok. 20 km), ale nie daję sobie ręki uciąć czy będzie łatwo.

STARTUJEMY NA ROZDROŻU IZERSKIM

Trasa, którą my przeszliśmy jest bardzo urozmaicona. Początkowo wiedzie przez łąki i mały lasek, obok szemrzącego potoku z pięknym widokiem na cel podróży – wysoką górę.

Rosną tu polne kwiaty, latają pszczoły i kolorowe motyle i… chce się tu zostać. Szczególnie kiedy spojrzy się w górę i przypomni, że przed nami 360 metrów przewyższenia. Zapewniam jednak, że warto się trochę pomęczyć. Kiedyś funkcjonowało tu schronisko Ludwigsbaude. Stary, zdewastowany budynek stał tu jeszcze w latach dwutysięcznych.

Rozdroże Izerskie skąd startowaliśmy położone jest między Szklarską Porębą a Jakuszycami na wysokości 700 metrów n.p.m., a najwyższy punkt podczas naszego spaceru – Izerskie Garby 1084 metry n.p.m.

Po kilkuset metrach wchodzimy do pachnącego izerskiego lasu. Podczas naszego spaceru trwały tam akurat roboty leśne więc początkowo nie mogliśmy liczyć na spokój i ciszę, ale kiedy odbiliśmy już z leśnej drogi na stromy szlak pod górę byliśmy totalnie sami…

TRASA DAŁA POPALIĆ… DOROSŁYM

… i zachwyceni, mimo zmęczenia i dającego popalić, stromego odcinka szlaku. Niby krótki, bo zaledwie 500 metrowy, ale bardzo stromy i wymagający. Nad naszymi głowami latały sikorki, skacząc z jednej gałęzi na drugą, jakby prowadząc nas na szczyt i upewniając nas w tym, że „damy radę”. Sara zamiast wędrować w górę, zatrzymywała się przy każdym błyszczącym kamieniu. Kawałki kwarcu są wszędzie… między mchem, korzeniami drzew i uschniętymi konarami drzew. Zawsze to lepiej, niż gdyby marudziła, ale takie stawanie co kilka metrów nie jest najlepsze jeśli człowiek ledwo zipie.

Jeśli już o kamieniach i minerałach mowa, to można znaleźć je tu dosłownie na każdym kroku. A jeśli Wasze dzieciaki tak jak nasze uwielbiają kamienie to… niech wezmą sobie własne plecaki :P

ROZDROŻE POD ZWALISKIEM – A MOŻE BY TAK PÓJŚĆ JESZCZE NA WYSOKI KAMIEŃ?

Po 1,5 godzinnym spacerze (wg mapy powinno być 60 min, ale tak jak wiecie, wędrujemy z 4 latką i staramy się jej nie nosić) dochodzimy do Rozdroża pod Zwaliskiem.

Tu spotykają się trzy szlaki – zielony, którym przyszliśmy, czerwony – prowadzącym na Wysoki Kamień oraz niebieski – do Szklarskiej Poręby. Kusi nas bardzo, by podejść do Schroniska na Wysokim Kamieniu. Tym bardziej, że w drodze do kopalni, za plecami, jak na dłoni widzimy szczyt ze schroniskiem. Wciąż pamiętamy te widoki, a to stąd zaledwie rzut beretem. Tym razem jednak nie rozszerzamy trasy i skręcamy w prawo w stronę kopalni.

Na wysokości ponad 1 tys. m n.p.m. szata roślinna jest już inna. Owszem są tu wysokie sosny, ale rośnie kosodrzewina. Kamienista ścieżka wije się zboczem i dostarcza bardzo przyjemnych przeżyć.

ŚNIEG, WIECZORNY ZAMEK I JAGODY, CZYLI „ATRAKCJE” NA SZLAKU

My wędrowaliśmy na początku maja, więc udało nam się trafić na … połacie śniegu. Dziewczyny były przeszczęśliwe, a ja żałowałam, że wzięłam na zmianę tylko jeden zestaw ubrań.

Zobacz! Jak spakować się na jednodniową wycieczkę z dzieckiem w góry

O tyle ile na śnieg już raczej liczyć nie możesz, to na wspinaczkę już tak. Po drodze jest kilka miejsc ze skałkami, na które można się wdrapać i podziwiać z nich widoki na okolicę. Idąc, mijamy Zwalisko – izerski szczyt, który uchodził za jedno z najbardziej zasobnych w cenne minerały miejsc w całych górach. Według legendy, to właśnie tu znajdował się Wieczorny Zamek, niedostępne górskie zamczysko, którego śladów do dziś dzień poszukują poszukiwacze izerskich tajemnic. Właśnie taką nazwę noszą jedne z grup skalnych. Swoim kształtem przypominają mury i według legendy było to zaklęte wejście skarbca Walonów. Prócz nich są także Skalna Brama i Skarbki.

Nie wiem jak dla Ciebie i Twoich dzieci, ale naszą Sarę bardzo ucieszył widok morza jagodowych drzewek i już zapowiedziała, że musimy wrócić tu latem.

Z kolei już na górze, oczywiście w miejscu, do którego można wejść, bo na teren samej kopalni odkrywkowej wchodzić nie można, prócz ładnych widoków jest… dużo kamieni.

OKOLICE NIECZYNNEJ KOPALNII KWARCU STANISŁAW – JAKIE MIEJSCA WARTO ZOBACZYĆ?

Kiedy dojdziesz już na górę, zwróć uwagę, że nie wszędzie możesz iść. Nie wszędzie jest bezpiecznie. A szkoda ryzykować życie nawet dla najpiękniejszych widoków i zdjęć!

Na początku, tuż przy szlaku zobaczysz olbrzymie wypłaszczenie. Kamienną pustynię z oszałamiającym widokiem na Karkonosze, ale także Pogórze Izerskie. Panorama z tego miejsca jest niczym nieograniczona i naprawdę robi ogromne wrażenie.

Kiedyś na tym terenie można było zobaczyć także maszyny górnicze, ale kilka lat temu wszystko zostało uprzątnięte. Z jednej strony zrobiło się bezpieczniej, bo przecież nikt tych rzeczy nie pilnuje, a z drugiej to miejsce utraciło ducha. Widok starych, pokrytych rdzą maszyn jeszcze bardziej kontrastowałby z pięknem otaczającej przyrody i skłaniał do refleksji. Dziś zostały jedynie opony i zbrojone kawałki betonu.

Idąc dalej na zachód dojdziesz do przewróconej tablicy informacyjnej i strumienia, dalej drogą możesz pójść w kierunku Rozdroża pod Izerskimi Garbami.

Idąc ścieżką docieramy na szczyt Izerskie Garby 1084 m n.p.m. to właśnie na jego zboczach powstała Kopalnia kwarcu Stanisław. Wypłaszczony i zniszczony przez działalność człowieka. Kiedy obrócimy się w prawo, na północ mamy szansę na piękny i straszny zarazem krajobraz.

 GDZIE JEST KOPALNIA STANISŁAW? JAKĄ TRASĘ POLECACIE?

Kopalnia kwarcu Stanisław administracyjnie leży na terenie Szklarskiej Poręby. Na jej teren jest absolutny zakaz wstępu. Jednak tuż obok prowadzą szlaki turystyczne.

Można tu dotrzeć z różnych miejsc na wiele sposobów, od strony:

• Rozdroża Izerskiego,
• Jakuszyc w Szklarskiej Porębie,
• Szklarskiej Poręby.

Trasa do tych miejsc z Wrocławia zajmie nam około 2 godzin.

Pierwsza propozycja to trasa, którą przeszliśmy. Jest najkrótsza (choć nie najłatwiejsza), ale ją rekomenduję. Wyznaczyłam też kilka innych możliwości na mapach. Gdybym szła jeszcze raz z Sarą, to spróbowalibyśmy niebieskiego szlaku ze Szklarskiej Poręby, a sama chciałabym sprawdzić wszystkie pozostałe ?

JAK DOJŚĆ DO NIECZYNNEJ KOPALNI KWARCU STANISŁAW? NAJKRÓTSZA TRASY Z ROZDROŻA IZERSKIEGO: 11 km i 14 km

Najkrótsza trasa to zielony szlak z Rozdroża Izerskiego, którym szliśmy. Łącznie spacer to 11 km, według mapy turystycznej powinien zająć około 3 godzin. Nam idąc z dziećmi i wieloma przystankami na odpoczynek (kamienie, szyszki, pączki, kabanosy, widoki, woda, skałki, śnieg itp:) i zdjęcia cały spacer zajął około 5,5 godziny.

Alternatywą do zielonego szlaku jest połączenie czerwonego i żółtego także z Rozdroża Izerskiego. To właśnie tymi szlakami prowadzi trasa rowerowa. Ponoć (nie szliśmy) trasa jest łatwa, ale idąc pieszo bardzo męcząca i nudna. Można połączyć obie trasy robiąc 14 kilometrową pętle. Jej pokonanie wg map powinno zająć nam 4 godziny i 13 minut.

Jeśli zaś chcecie spróbować tam wybrać się z wózkiem dziecięcym, to możecie próbować w obie strony żółtym i czerwonym szlakiem – wtedy łącznie będzie to około 20 km.

JAK DOJŚĆ DO NIECZYNNEJ KOPALNI KWARCU STANISŁAW? TRASA Z POLANY JAKUSZYCKIEJ

Trasa to 12,5 km, którą według map pokonacie w 3,5 godziny. Znamy część tej trasy w zimowej odsłonie, bo pokonywaliśmy ją na nartach biegowych. Latem i na pieszo jeszcze nie szliśmy, ale jest taki plan.

Oczywiście możecie kombinować z dłuższymi pętlami, ale my tu podpowiadamy najkrótsze i najprostsze rozwiązania dla tych, którzy dopiero zaczynają górskie wędrówki.

JAK DOJŚĆ DO NIECZYNNEJ KOPALNI KWARCU STANISŁAW ZE SZKLARSKIEJ PORĘBY

Ze Szklarskiej Poręby macie kilka propozycji:

• po prostu niebieskim szlakiem – 12,6 km,
• Czerwonym szlakiem przez Schronisko Wysoki Kamień – 13,7 km,
• Żółtym szlakiem z Zakrętu Śmierci przez Schronisko Wysoki Kamień – 16,5 km.

Zobacz! Część tej trasy zrobiliśmy z naszymi dziewczynkami idąc żółtym szlakiem z Zakrętu Śmierci na Wysoki Kamień, a potem wracając czerwonym

• Robiąc dowolny mix, jeśli nie jesteście przywiązani do parkingu. Ja gdybym szła ze Szklarskiej Poręby i nie miałabym ograniczeń do ok. 10 km (możliwości Sary), to wyszłabym z Zakrętu Śmierci żółtym szlakiem, a potem wróciła niebieskim i przeszła kawałek czarnym. O tak:

---

Jeśli masz jakieś doświadczenia związane z tymi szlakami i chcesz coś polecić, koniecznie zostaw kilka słów od siebie. Na pewno Twoja opinia się przyda dla każdego kto będzie planował podobną wycieczkę.

---

Zobacz inne nasze wpisy o Górach Izerskich: