ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE – MIASTO, NIE TYLKO KRZYWEJ WIEŻY!

Kojarzysz Ząbkowice Śląskie? Z czym dokładnie? Z Krzywą Więżą? Frankensteinem? Zabieramy Cię dziś na spacer po Ząbkowicach Śląskich i zdradzamy kilka ciekawostek z ich historii.

Powodów do odwiedzenia Ząbkowic Śląskich jest co najmniej sześć!

1. To miasto, w którym znajduje się najwyższa i najbardziej krzywa wieża w Polsce!
2. Do II Wojny Światowej miasto nazywało się Frankenstein! A jego historia ma duży związek z powstaniem światowej sławy powieści o potworze doktora Frankensteina!
3. Możesz zwiedzić ząbkowickie renesansowe ruiny zamku, a wycieczka z przewodnikiem to możliwość przeniesienia się w czasie i poznania mniej znanego dolnośląskiego zamku.
4. Nie gdzie indziej, jak w Ząbkowicach, spróbujesz lodów musztardowych (odwiedź Cafe pod Krzywą! Pycha!).
5. W Ząbkowicach Śląskich rozgrywa się akcja najnowszej książki detektywistycznej dla dzieci „Tymek, Czarny Kot i Tajemnica Krzywej Wieży”, która sprawi, że Wasze dzieciaki jeszcze bardziej zechcą tu przyjechać!
6. Do Ząbkowic Śląskich dojedziecie pociągiem Kolei Dolnośląskich, które są partnerem naszego wpisu! Bezpośrednie połączenia mają turyści i mieszkańcy Legnicy, Świdnicy, Jaworzyny Śląskiej, Kłodzka i Kudowy-Zdroju.

JAK ZWIEDZAĆ ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE?

Zwiedzanie Ząbkowic Śląskich najlepiej rozpocząć w Izbie Pamiątek Regionalnych im. Józefa Glabiszewskiego, która mieści się w Dworze Kauffunga (ul. Krzywa 1, 200 metrów od rynku i ok. 1 km od dworca kolejowego). To najstarszy budynek mieszkalny w Ząbkowicach Śląskich. Wzmianki o nim pochodzą z początku XVI wieku! To długo, zważywszy na „trudną” historię miasta, które wielokrotnie było niszczone i odbudowywane, zarówno na skutek licznych pożarów, jak i wojen. Przykładowo, dzisiejszy budynek ratusza to już… szósty, w całej historii miasta.

W pomieszczeniach Dworu Kauffunga, który był rycerzem, można zobaczyć pamiątki związane z historią i życiem mieszkańców miasta. My spędziliśmy w Izbie dość długą chwilę, bo Jacek na zdjęciach szukał swoich pochących Ząbkowic dziadków i mamy, a dziewczynki miziały tajemniczego mieszkańca, który umościł się w mieszczańskim łożu.

Tu możecie dostać bezpłatne mapy, broszury, kupić pamiątki i książki związane z Ząbkowicami Śląskimi (np. książkę dla dzieci „Tymek, Czarny Kot i Tajemnica Krzywej Wieży”) oraz bilety wstępu, zarówno na wystawę w Izbie Pamięci, Krzywą Wieżę, ząbkowicki Zamek, czy do Laboratorium Frankensteina. Aktualne ceny biletów wstępu do ząbkowickich atrakcji najlepiej sprawdzić na stronie Ząbkowickiego Centrum Kultury i Turystyki. Można kupować je osobno lub w pakiecie na wszystkie atrakcje (bilet rodzinny na Krzywą Wieżę, do Izby Pamiątek Regionalnych, do Laboratorium Frankensteina i na Zamek dla rodziny 2+2, to koszt 160 zł). Na zwiedzanie wszystkich atrakcji warto zaplanować około 3 godzin.

Czego można się tam dowiedzieć?

DLACZEGO WIEŻA W ZĄBKOWICACH JEST KRZYWA?

Krzywa Wieża w Ząbkowicach Śląskich ma 34 metry wysokości. Jej obecne odchylenie od pionu to 2,14 m! Jest to co prawda dużo mniej niż w przypadku Wieży w Pizie, ale to najbardziej krzywa wieża w Polsce! Początkowo szczyt wieży był przechylony o 1,6 m, ale z czasem wieża przekrzywiła się bardziej.

Najprawdopodobniej Wieża w Ząbkowicach Śląskich skrzywiła się pod wpływem wstrząsów tektonicznych 15 września 1590 roku! Są też głosy, że to efekt wielkiego obrywu skalnego w położonym kilkanaście kilometrów dalej Bardzie (zobacz co to za miejsce KLIK). Kiedy potężne masy skalne runęły do Nysy Kłodzkiej, zatrzęsła się ziemia, przekrzywiając wieżę. Słyszeliśmy też, że niegdyś na wieży można było zobaczyć napis „Ich heiß Hohannes Gleiß, hab diesen Turm schieff gebaut mit Fleiß“. (Nazywam się Johannes Gleiß, wybudowałem tę wieżę krzywą z pilnością), co świadczyłoby o tym, że wieża od początku była krzywa i z pewnością już wówczas stanowiła wyróżnik miasta i atrakcję turystyczną. Jak było w rzeczywistości? Tego się już z pewnością nigdy nie dowiemy.

Co ciekawe wieża jest krzywa tylko do połowy. Ma to związek z pożarem miasta, na skutek którego, połowa wieży spłonęła. Po odbudowaniu górnej kondygnacji, w połowie przywrócono jej pion.

Nie wiadomo, jaką pierwotnie funkcję pełniła Krzywa Wieża. Są głosy, że jest ona pozostałością zamku, służyła jako brama miejska z więzieniem lub miejska dzwonnica. Dziś już na wieży nie ma dzwonów, bo zostały przetopione podczas II Wojny Światowej na amunicję.

Żeby dostać się na szczyt, z którego roztaczają się piękne widoki na miasto oraz okolicę, trzeba pokonać 139 schodów. Uwaga! Chwilami jest dość stromo i… krzywo! Wejście odbywa się co 30 minut (pierwsze zwiedzanie o 9:30, bilet rodziny 2+2 to koszt 55 zł, ale tak jak pisałam wcześniej, możecie kupić bilet łączony na wszystkie ząbkowickie atrakcje).

KTO MIESZKAŁ NA ZĄBKOWICKIM ZAMKU?

Historia ząbkowickiego zamku sięga XVI wieku, choć już wcześniej w tym miejscu istniał gotycki zamek graniczny wybudowany przez Bolka I Świdnicko-Ziębickiego. Tuż obok prowadził znany szlak handlowy łączący Polskę i Śląsk z Czechami i południem Europy.

Zamek, którego ruiny widzimy do dziś, został wybudowany przez Karola I Podiebrada i miał obronny charakter. Można zobaczyć basteje, attykę, okienka strzelnicze. Zamek był otoczony fosą, a do jego wnętrza można było wjechać po moście zwodzonym.

Zamek przez wieki przechodził z rąk do rąk i uległ licznym zniszczeniom. Współcześnie utrzymane są w formie odrestaurowanej ruiny. Zwiedzając zamek warto zwrócić uwagę na zachowane się częściowo polichromie.

Duże wrażenie robi przepiękny dziedziniec zamku, na którym odbywają się różne wydarzenia kulturalne w mieście oraz piwnice. Kilka lat temu przeprowadzono gruntowne prace remontowe, umożliwiając zwiedzanie zamku.

Zwiedzanie zamku w Ząbkowicach Śląskich odbywa się tylko z przewodnikiem, o 10, 12, 14 i 16! Trwa około 1,5 h.

 

CO WSPÓLNEGO MAJĄ ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE Z FRANKENSTEINEM?

Wiesz, że aż do 1946 roku Ząbkowice Śląskie znane było jako miasteczko Frankenstein in Schleisen. Tak! Dobrze kojarzysz, tak samo, jak nazywał się szalony naukowiec, który z części ciał zmarłych stworzył potwora! To właśnie historia tego śląskiego miasteczka posłużyła autorce znanej na całym świecie powieści za inspiracje do napisania książki.

A było to tak. W 1606 roku w miasteczku Frankenstein wybuchła epidemia dżumy, która pochłonęła 1/3 mieszkańców miasta. Na skutek rozprawy sądowej dowiedziono, że epidemia została wywołana przez… grabarzy, którzy w swoich piwnicach preparowali części ciała zmarłych na dżumę, aby trującym eliksirem zarażać kolejnych. Inna legenda mówi o tajemniczym baronie, który prowadził eksperymenty na ciałach zmarłych w epidemii.

Wiele ciekawostek związanych z historią miasta, Mary Shelley oraz jej powieści i późniejszych ekranizacji poznasz w Laboratorium Frankensteina w Ząbkowicach Śląskich.

Uwaga! Część znajduje się w podziemiach i jest naprawdę mroczna. Nasze dziewczynki postanowiły nie zwiedzać tej części. Choć sama idea potwora bardzo je zainteresowała.

NIE OGRANICZAJ SIĘ DO JEDNEGO DNIA! PRZYJEDŹ NA SPOKOJNY WEEKEND DO ZĄBKOWIC ŚLĄSKICH!

Choć miasteczko jesteś spokojnie w stanie zwiedzić w jeden dzień rozważ, by przyjechać tu na dłużej. Prócz wymienionych wyżej atrakcji, warto przysiąść na ząbkowickim rynku i podziwiać neogotycki Ratusz z wysoką na 72 metry wieżą zaprojektowany przez Alexisa Langera, spacerować po uliczkach miasteczka, które wciąż ma średniowieczny układ ulic, poszukać w mieście dawnych murów miejskich np. Baszty Gołębiej, odwiedzić Cerkiew św. Jerzego z pięknymi gotyckimi freskami z drugiej połowy XIV wieku, kościół św. Anny, którego historia sięga jeszcze 1292 roku, czy odpocząć w Parku im. Sybiraków w cieniu dawnych murów miejskich. Przez miasto poprowadzona jest Miejska Trasa Turystyczna, a na tablicach można przeczytać wiele ciekawostek.

GDZIE NOCOWAĆ W ZĄBKOWICACH ŚLĄSKICH?

Możesz zatrzymać się w przyjemnym hotelu butikowym z widokiem na Srebrną Górę – Hotel na Skarpie, który mieści się w ponad 100-letnim budynku. Na początku XX wieku mieszkał tu znany i ceniony w regionie kapelusznik Carl Max Schultz. Spędziliśmy w nim przemiły wieczór z pięknym zachodem słońca. Jesteśmy zauroczeni dbałością o każdy szczegół oraz cenną historię lokalną tego miejsca. Bardzo polecamy tutejszą restaurację.

Możesz np. wykorzystać Dolnośląski Bilet Weekendowy, przyjechać tu na noc, zwiedzić miasto, a następnego dnia na tym samym bilecie ruszyć dalej np. do Kamieńca Ząbkowickiego, by zobaczyć pałac Marianny Orańskiej z XIX wieku. Jeśli będziecie samochodem, to pod hotelem jest parking na kilka samochodów.

JAK DOJECHAĆ DO ZĄBKOWIC ŚLĄSKICH?

Ząbkowice Śląskie leżą w południowej części województwa dolnośląskiego na Przedgórzu Sudeckim. Przechodzi przez nie krajowa droga numer 8.

Przez Ząbkowice Śląskie prowadzi także linia kolejowa na trasie Katowice-Legnica.

Możesz dojechać tu bezpośrednimi pociągami Kolei Dolnośląskich z:

• Legnicy, przykładowe połączenie TAM: 7:39, 10:49 i POWRÓT: 15:55, 17:49, 20:04

Przez Jawor, Strzegom, Świdnicę

• Kłodzka, przykładowe połączenie TAM: 7:41, 9:40 i POWRÓT: 17:03, 18:22

Jadąc z Wrocławia, należy przesiąść się w Kamieńcu Ząbkowickim:

• Przykładowe połączenie TAM: Wrocław 10:21- Kamieniec Ząbkowicki 11:30 i później 11:38-11:51 Ząbkowice Śląskie
• Przykładowe połączenie POWRÓT: Ząbkowice Śląskie 18:22 – Kamieniec Ząbkowicki 18:35 i później Kamieniec Ząbkowicki 18:54 – Wrocław Główny 20:03

>> Sprawdź aktualne połączenia i kup bilety na stronie kolejedolnoslaskie.pl

p.s. Za to już zapowiadane lody pistacjowe z musztardą z Cefe pod Krzywą i… beza, bo nie mogliśmy się powstrzymać :)

---

Ząbkowice Śląskie to kolejne miasto odwiedzone w ramach projektu „ZBIERAJ SIĘ KOLEJAMI DOLNOŚLĄSKIMI”. Cykl wpisów i przewodników blogowych powstaje w ramach współpracy z Kolejami Dolnośląskimi #materiałsponsorowany. Dobrze się złożyło, bo byliśmy świeżo po lekturze książki „Tymek, Czarny Kot i tajemnice Krzywej Wieży”, która sprawiły, że jeszcze z większą ciekawością nasze córki chciały odwiedzić to miasto. Bardzo dziękujemy Ząbkowickiemu Centrum Kultury i Turystyki za gościnę i cenne informacje.

Bilety na pociąg może kupić na stronie kolejedolnoslaskie.pl!